Chủ Nhật, tháng 8 29, 2010

Kỉ niệm về người bác đáng kính

Tôi theo Cha từ Hà Đông về quê Phước Thành năm 1976.
Trong kí ức về tuổi thơ, tôi ấn tượng nhất khi được gặp bác Tám, anh họ của Cha. Bác là con của Ông Nghè, anh ruột Ông Nội tôi. Ở xóm Vân Tập, nhà bác cách nhà tôi ba căn, cứ mỗi lần về quê thể nào tôi cũng lên thăm bác. Sở dĩ tôi thích được lên nhà bác chơi vì lúc nào gặp bác cũng được bác kêu ra võng, ngồi lên bụng bác! Ngày đó, nhìn tướng bác phúc hậu như ông Địa, còn tôi bé tí như cái kẹo, ấy vậy mà khi bác bắt ngồi lên bụng, vẫn cứ lo lo mình ngồi bể bụng bác. Điều thứ hai là nhà bác có các anh chị rất vui vẻ và chiều em, sẵn sàng cho em mượn sách truyện để đọc. Cho nên khi về quê, chỉ khoảng 5 phút là tôi nhót lên nhà bác và nhà bác Năm tìm truyện đọc ngốn ngấu hoặc vui đùa với các anh chị, lang thang đi hái chim chim, dú dẻ khắp xóm. Sau này lại càng thích khi bác lập đoàn tuồng đồng ấu, tập ngay tại nhà lẫm. Tôi lâu lâu mới về, chỉ đứng nhìn các anh chị và những đứa nhỏ hát i uông, đóng bộ mà thích mê và nhập tâm. Về quê trúng dịp diễn hát bội là nhót đi xem diễn viên vẽ mặt, đeo râu, nghe tiếng trống hát bội mà chân cứ bồn chồn...
Khi lớn hơn, có đôi chút hiểu biết, tôi mới được nghe kể về bác và được biết bác là người giỏi tiếng Pháp, từng làm giám học Bồ Đề Nguyên Thiều. Đi lên chùa Thập Tháp, An Nhơn, tôi rất hãnh diễn khi thấy đề tên ghi công đức đóng góp của Giáo sư Trần Bùi Thao. Khi bắt đầu có ý thức tìm hiểu về dòng tộc, tôi cảm thấy hãnh diện khi dòng tộc tôi có ông Nghè - tú tài Trần Trọng Giải và ông Nội tôi - cử nhân Trần Đình Tân là hai anh em ruột "huynh đệ đồng khoa", là những nhân vật có tiếng tăm trong Nho lâm Bình Định. Tôi mới hiểu tình cảm thân thiết và sự kính trọng mà Cha tôi luôn dành cho vị huynh trưởng có truyền thống sâu xa từ thế hệ của Tổ phụ. Đến thế hệ chúng tôi, các anh chị con bác cũng rất chăm chút cho con chú. Tôi học khá Toán hơn và biết làm thơ luật bài bản là do được các anh con bác như anh Ân, anh Khương kèm cặp, mặc dù các anh đều là dân chuyên Tự nhiên. Bác tôi có cách giáo dục con cái ý thức gia đình bền chặt, khi hàng năm dù ở đâu con cái cũng quây quần về quê trong mấy ngày Tết. Cả nhà bác luôn nhộn nhịp những trò vui tam cúc, tài bàn rộn tiếng cười, không hề có chuyện cay cú sát phạt. Từ nếp nhà luôn bền chặt, các anh chị con bác đều trưởng thành, học rất giỏi. Một điều may mắn, dù có đôi chút khó khăn về lý lịch nhưng sau này các anh đều được đi học lên cao, có anh đang làm tiến sĩ, có anh đậu thạc sĩ, tất cả các anh chị đều nối tiếp xứng đáng truyền thống con cháu ông Nghè.
Bác tôi làm Chánh chủ tự Trần tộc đại tôn từ đường trong nhiều năm, mỗi khi Tế hiệp, các chi phái Mỹ Á, Phú Hiệp ra dự với Mạnh phái Cảnh Vân đều kính trọng bậc tôn trưởng luôn quan tâm lo lắng cho sự phát triển dòng tộc, ân cần động viên con cháu nối tiếp xứng đáng truyền thống cha ông. Mấy năm gần đây, khi sức khoẻ không cho phép, bác về nghỉ ở Quy Nhơn, để người em là bác Thừa Nghê cáng đáng nhưng bác vẫn đau đáu nỗi niềm với ông bà tổ tiên.
Tết vừa rồi, khi chở cha tôi đi thăm bác, tôi không ngờ đó cũng là lần cuối cùng được trò chuyện cùng bác. Nhìn cảnh hai anh em đều trên 80 tuổi, người nào cũng bị bệnh tật hành hạ, hàn huyên động viên nhau mà cảm động vô ngần.Đó cũng là lần đầu tiên tôi thấy hai ông cụ cùng khóc. Nước mắt người già thật lạ, và cũng như một dự cảm về lần gặp được nhau ấy cũng là tử biệt sinh ly...

Nghe tin bác mất, biết là khó cưỡng luật trời khi tuổi bác đã sang 87. Nhưng vẫn cảm thấy lòng dâng lên cảm giác thật lạ. Buổi sáng hối hả báo tin cho bà con ở xa nhờ vào Facebook và Yahoo, buổi trưa dạy xong tôi mới ghé vào nhìn mặt bác lần cuối. Nghe các anh chị kể, bác ra đi thật nhẹ nhàng và thanh thản. Buổi tối hôm trước, bác còn đọc sách cả đêm không ngủ, mời bác gái ngồi cạnh giường nói chuyện cho vui, sáng ra 4 giờ đòi đi tắm. rồi  chỉ nửa tiếng sau mệt trong người, nằm xuống là đi luôn. Nhìn bác nằm thật bình an, như giũ bỏ những phiền muộn nhân sinh để nhẹ nhàng vào cõi bất tử...
Sáng mai, bác tôi sẽ được đưa về Cảnh Vân, nằm trong khuôn viên chùa Hương Sơn, trong một không gian thanh tĩnh. Bác sẽ lại gặp ông Nghè, ông Nội tôi và các anh em người thân mình ở đó. Đó là nơi hội tụ những tinh hoa dòng họ, để con cháu luôn kính ngưỡng. Xin nguyện cầu cho hương linh bác tịnh độ siêu sinh!
Nhớ về bác, con lại ước sao trở lại thời thơ ấu, để lại được bác nheo mắt cười cười, vẫy thằng bé nhong nhong trên bụng bác...Bác thương thằng cháu nên khi nó lấy vợ cũng không quản ngại tuổi cao, đường xa, lặn lội đi hỏi vợ, cưới vợ cho cháu mãi ở Ninh Hoà, đi về 400km mấy lượt. Nên nay khi cả nhà đến viếng bác, con đã dắt cả hai thằng con đến để được lạy Ông...
Vĩnh biệt bác, giáo sư Trần Bùi Thao, người bác tôi luôn kính ngưỡng!